Windows 10 đang đến giai đoạn cuối vòng đời (EoL) và Microsoft đã sẵn sàng chuyển người dùng sang Windows 11 trước thời điểm 14 tháng 10 năm 2025. Trong khi nhiều người dùng có thể lựa chọn nâng cấp lên phiên bản mới nhất hoặc tiếp tục sử dụng hệ điều hành không được hỗ trợ, vẫn còn một lựa chọn thứ ba đầy tiềm năng: chuyển đổi sang một bản phân phối Linux miễn phí như Linux Mint. Đáng chú ý, The Document Foundation (TDF) – cha đẻ của phần mềm LibreOffice nổi tiếng – cũng đã lên tiếng khuyến khích điều này, nhấn mạnh những chi phí ẩn khi nâng cấp lên Windows 11.
Windows 10 “Đáo Hạn”: Lựa Chọn Nào Cho Người Dùng Việt?
LibreOffice là một bộ phần mềm văn phòng mã nguồn mở và miễn phí, đóng vai trò là giải pháp thay thế hiệu quả cho Microsoft Office. Nó sử dụng định dạng OpenDocument và cung cấp các ứng dụng tương tự như Writer (thay Word), Impress (thay PowerPoint), và Calc (thay Excel), đồng thời tương thích tốt với các định dạng của Microsoft Office. Được phát triển bởi The Document Foundation (TDF), LibreOffice còn là bộ ứng dụng văn phòng mặc định trên nhiều bản phân phối Linux.
Người dùng làm việc với LibreOffice trên laptop, minh họa phần mềm văn phòng mã nguồn mở
TDF đã công bố một bài viết khuyến khích người dùng Windows 10 chuyển sang các bản phân phối Linux thay vì cập nhật lên Windows 11. Tổ chức này chỉ ra rằng, mặc dù Microsoft muốn người dùng tin rằng việc chuyển đổi chủ yếu vì lý do bảo mật, động cơ thực sự lại liên quan đến các chi phí ngầm và ràng buộc đáng kể. Các chi phí này bao gồm việc người dùng phải chấp nhận các dịch vụ đám mây, tài khoản, gói đăng ký và mô hình cấp phép “hung hãn” của Microsoft về lâu dài. TDF cũng nhấn mạnh rằng Windows 11 làm giảm quyền kiểm soát của người dùng cuối và các yêu cầu phần cứng nghiêm ngặt của nó đã biến nhiều PC còn hoạt động tốt trở nên lỗi thời.
Tương Lai Nằm Ở Linux Và LibreOffice?
The Document Foundation không ngần ngại khuyến khích người dùng chọn Linux kết hợp với phần mềm LibreOffice thay vì nâng cấp lên Windows 11. TDF khẳng định rằng sự kết hợp này mang lại một hệ điều hành “hiện đại” với nhiều quyền tự do hơn, phần mềm được hỗ trợ bởi cộng đồng toàn cầu, không có phí cấp phép hay cơ chế thu thập dữ liệu (telemetry) và minh bạch hơn.
Biểu tượng chim cánh cụt Tux đại diện cho hệ điều hành Linux
Tổ chức này kêu gọi người dùng hành động ngay lập tức, khẳng định rằng bộ đôi phần mềm mà họ đề xuất không chỉ là một lựa chọn thay thế mà thực sự là một tùy chọn vượt trội. TDF chỉ trích mạnh mẽ hành động của Microsoft: “Sự tin tưởng này đã bị phản bội bởi quyết định bỏ rơi một hệ điều hành đang hoạt động tốt như Windows 10, chỉ đơn thuần để bán thêm sản phẩm và khóa chặt người dùng hơn nữa, điều mà không thể biện minh bằng bất kỳ đánh giá công nghệ nào.” Họ kết luận rằng: “Sự kết thúc của Windows 10 không phải là dấu chấm hết cho sự lựa chọn, mà là khởi đầu của một kỷ nguyên mới. Nếu bạn đã mệt mỏi với các bản cập nhật bắt buộc, những thay đổi xâm lấn và bị ràng buộc bởi các lựa chọn thương mại của một nhà cung cấp duy nhất, đã đến lúc thay đổi. Linux và LibreOffice đã sẵn sàng — năm 2025 là năm thích hợp để chọn tự do kỹ thuật số!”
Để hỗ trợ người dùng chuyển sang Linux và LibreOffice, TDF đưa ra các gợi ý: thử nghiệm kết hợp này trên một phân vùng riêng biệt, xác minh khả năng tương thích của cấu hình, lập kế hoạch đào tạo để người dùng doanh nghiệp làm quen với thiết lập mới và thuê một chuyên gia tư vấn để hỗ trợ toàn bộ quá trình.
Kết Luận
Với việc Windows 10 sắp hết hạn hỗ trợ, người dùng đứng trước ngã ba đường: nâng cấp lên Windows 11 với những chi phí và ràng buộc tiềm ẩn, hay khám phá con đường tự do hơn với Linux và LibreOffice. The Document Foundation đã đưa ra một lập luận mạnh mẽ cho việc lựa chọn giải pháp mã nguồn mở, nhấn mạnh vào quyền kiểm soát, minh bạch và không tốn phí. Đây chính là thời điểm để cộng đồng công nghệ Việt Nam cân nhắc kỹ lưỡng và đưa ra quyết định thông minh nhất cho tương lai số của mình. Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về lựa chọn này trong phần bình luận bên dưới!