Ngành công nghiệp phần cứng máy tính và PC Gaming hiện đang đứng trước nhiều ngã rẽ quan trọng, đối mặt với hàng loạt thách thức có thể định hình lại tương lai của nó. Từ cuộc khủng hoảng GPU kéo dài đến một năm ảm đạm cho phần cứng máy tính, chúng ta đang chứng kiến sự thay đổi trong cách các nhà sản xuất và người tiêu dùng nhìn nhận thị trường. Tình trạng linh kiện PC “cháy hàng” chỉ trong vài giây và sự lộng hành của những kẻ đầu cơ không phải là điều mới lạ, nhưng đáng lo ngại hơn là việc các nhà sản xuất dường như đang mặc định đây là một “bình thường mới”. Tiếng nói phẫn nộ trước tình trạng thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng và các linh kiện máy tính bị lỗi đang ngày càng lắng xuống.
Điều này khiến congnghe360.net phải suy nghĩ nghiêm túc về những xu hướng tiêu cực đang bao trùm ngành, và tác động tổng hợp của chúng có thể gây tổn hại sâu sắc đến phần cứng PC và PC Gaming trong tương lai gần. PC chơi game không chỉ trở nên khó tiếp cận hơn với đại đa số người dùng mà còn đối mặt với những thách thức cả bên trong lẫn bên ngoài, đe dọa làm giảm sức hấp dẫn của chúng hơn bao giờ hết. PC Gaming có thể sẽ không “chết”, nhưng nó có nguy cơ trở thành một cái xác không hồn nếu chúng ta không kịp thời hành động.
Bộ vi xử lý Intel Core i9-14900K và AMD Ryzen 9 đại diện cho hiệu năng CPU cao cấp
8. Chủ Nghĩa Tối Giản Đang Thay Thế Sự Tùy Biến DIY Trong Phần Cứng PC
Mọi chiếc PC trông đều giống nhau
Đây có thể không phải là vấn đề nghiêm trọng nhất trong danh sách, nhưng sự đa dạng về mặt thị giác trong các bộ PC chơi game đang dần phai nhạt. Những năm 2000 tràn ngập các bản mod phần cứng “độc lạ” như ống CCFL, linh kiện phản ứng UV, đèn EL wire, lưới quạt và tấm bên hông tùy chỉnh, hay tản nhiệt ngâm trong dầu. Thậm chí những năm 2010 còn mang đến các vỏ case PC độc đáo, đèn RGB, linh kiện tích hợp màn hình LCD và cáp tùy chỉnh. Tuy nhiên, thập kỷ 2020 dường như lại trở nên nhàm chán hơn bao giờ hết.
Hầu hết các nhà lắp ráp PC đều lựa chọn vỏ case dạng “bể cá”, hàng loạt quạt, bộ tản nhiệt khổng lồ và linh kiện RGB. Những thứ từng rất mới mẻ vài năm trước giờ đã trở nên lỗi thời, và những linh kiện thay thế chúng dường như đang loại bỏ sự đa dạng để nhường chỗ cho chủ nghĩa tối giản. Các bộ PC gọn gàng, vỏ case SFF (Small Form Factor) và các bộ PC dựng sẵn (pre-build) có thể dùng làm đồ trang trí nhà cửa đang là xu hướng, và phạm vi tùy biến phần cứng đang ở mức thấp nhất mọi thời đại. Nếu không có những xu hướng mới mẻ thổi luồng sinh khí đa dạng vào thị trường PC, việc tự lắp ráp PC (custom PC building) có thể trở thành một điều hiếm hoi.
Một bộ PC custom với hệ thống tản nhiệt nước và dây cáp tùy chỉnh, thể hiện tinh thần modding PC
7. Mức Tăng Hiệu Năng Thế Hệ Không Đáng Kể Đã Trở Thành Chuyện Thường Tình
Cái chết đáng tiếc của Định luật Moore
Không phải mọi thế hệ CPU và GPU trong quá khứ đều mang lại mức tăng trưởng đáng kinh ngạc so với thế hệ trước, nhưng giai đoạn 2024-2025 đã khiến xu hướng này trở nên chấp nhận được hơn bao giờ hết. Đầu tiên, chúng ta chứng kiến dòng Ryzen 9000 của AMD về cơ bản mang lại hiệu năng chơi game tương đương với dòng Ryzen 7000, khiến nó bị đặt biệt danh “Zen 5%”. Sau đó, các CPU Arrow Lake rất được mong đợi của Intel lại có hiệu năng chậm hơn dòng Core thế hệ 14. Và cuối cùng, dòng RTX 50 của Nvidia lại giống một bản nâng cấp nhẹ của dòng 40 hơn là một thế hệ hoàn toàn mới.
Tôi cảm thấy các nhà sản xuất đã sớm chấp nhận “cái chết” của Định luật Moore, như CEO Jensen Huang của Nvidia đã tuyên bố. Họ hài lòng với việc tung ra những sản phẩm tương tự trong bao bì mới, đòi hỏi nhiều tiền hơn cho giá trị thấp hơn. Ngay cả sự phản đối đối với những đợt ra mắt này cũng không còn mạnh mẽ như trước đây, điều này có nghĩa là các nhà sản xuất đã làm chúng ta chai sạn, hoặc chúng ta cũng không còn quan tâm nhiều nữa — tôi không biết điều nào tệ hơn.
Nếu xu hướng tăng hiệu năng thế hệ không đáng kể này tiếp tục, sẽ không lâu nữa những người đam mê PC sẽ đặt câu hỏi về mục đích thực sự của việc xây dựng một bộ PC mới. Khi game thủ không tìm thấy lý do để nâng cấp lên phần cứng mới nhất, các nhà sản xuất sẽ bán sản phẩm cho ai? Tôi đã tuyên bố rằng kế hoạch nâng cấp từ RTX 3080 lên RTX 5080 của mình đã “tan thành mây khói”, vì dòng 50 không mang lại gì hơn dòng 40. Sẽ không lâu nữa nhiều game thủ khác cũng sẽ cảm thấy như vậy.
Card đồ họa được lắp đặt theo chiều dọc trong vỏ case PC, tối ưu luồng khí và thẩm mỹ
6. Các Nhà Sản Xuất GPU Quá “Mặn Mà” Với AI
“Ưu đãi nhân tạo” để nâng cấp
Trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành một yếu tố thúc đẩy hiệu năng GPU khi Nvidia ra mắt DLSS cùng với dòng GPU RTX 20 vào năm 2018. Mô hình AI cơ bản trong DLSS ban đầu đảm nhiệm việc lấp đầy khoảng trống cho công nghệ nâng cấp hình ảnh (upscaling) và sau đó cho phép tạo ra các khung hình hoàn toàn mới. Mặc dù công nghệ này cũng xử lý các tác vụ khác như khử nhiễu (ray reconstruction) và khử răng cưa (DLAA), AI thực sự trở thành một vấn đề khi dòng RTX 50 giới thiệu tính năng Multi Frame Generation (MFG).
Tính năng này về cơ bản nhân đôi cả lợi ích lẫn nhược điểm của Frame Generation, vốn đã có trên các GPU RTX 40 series. Nvidia đã chọn cách tiếp thị các khung hình do AI tạo ra tương đương với những khung hình được render bởi game engine, về cơ bản là đánh lừa người tiêu dùng bằng những tuyên bố như RTX 5070 mang lại hiệu năng tương đương RTX 4090. Trong khi MFG làm cho dòng 50 dường như sẽ cung cấp gấp đôi FPS so với dòng 40, mức tăng hiệu năng thực tế của các GPU dòng 50 chỉ nằm trong khoảng 10–30% (ở độ phân giải 4K), tùy thuộc vào từng SKU.
Và không chỉ Nvidia đang dựa vào AI thay vì mức tăng hiệu năng phần cứng thô. AMD đã xác nhận rằng AI sẽ đóng một vai trò lớn trong các GPU RDNA 4 của họ, cho phép nâng cấp hình ảnh, tạo khung hình và giảm độ trễ được cải thiện bằng FSR 4. Các GPU Arc của Intel đã có các lõi AI chuyên dụng để xử lý upscaling và tạo khung hình, và một tính năng giống MFG chắc chắn sẽ sớm có mặt trên các GPU của Team Blue. Rõ ràng, game thủ PC không mấy hoan nghênh sự chuyển dịch này sang AI để thúc đẩy mức tăng hiệu năng thế hệ.
So sánh hình ảnh chơi game có và không sử dụng công nghệ DLSS 4 của Nvidia
5. Game Ngày Càng Đòi Hỏi Cao, Nhưng Lại Lỗi Nhiều Hơn Bao Giờ Hết
Thời đại “bỏ phiếu bằng ví tiền” đã qua
Nếu bạn đang đọc bài viết này, tôi đoán bạn là một game thủ PC. Vì vậy, bạn đã biết tình trạng của các game AAA gần đây — một mớ hỗn độn các tựa game không được tối ưu hóa, những thất bại hàng triệu đô la không có cảm hứng và một loạt các studio đóng cửa ngay cả sau khi tung ra các tựa game đình đám. Thật sự có cảm giác như chúng ta đang sống trong một “thời kỳ đen tối của PC gaming”. Mọi studio lớn đều đang đẩy giới hạn của tính chân thực đồ họa, khiến game đòi hỏi cấu hình cao hơn bao giờ hết, nhưng những tựa game có hiệu năng ổn định và lối chơi hấp dẫn lại là một điều hiếm có trong năm 2025.
Khi các card đồ họa hàng đầu không thể mang lại khung hình có thể chơi được trong các game mới nhất mà không cần đến công nghệ upscaling và tạo khung hình, thì không có hy vọng nào cho game thủ bình thường sử dụng RTX 4060. Hơn nữa, game thủ cần phải cảnh giác hơn bao giờ hết với những “game lừa đảo” như The Day Before, hóa ra không gì khác ngoài một vụ lừa đảo kiếm tiền, nơi các nhà phát triển đã quảng bá game như thể không có ngày mai (và đúng là không có thật), rồi đóng cửa chỉ vài ngày sau khi phát hành một sản phẩm tệ hại.
Nỗi đau khi phải chịu đựng các game không được tối ưu hóa đã đủ để đẩy game thủ PC sang console. Tuy nhiên, ngành công nghiệp game vẫn tiếp tục chồng chất các hành vi không công bằng và sử dụng upscaling & frame generation như những chiếc nạng.
Cấu hình PC gaming hiện đại với game Cyberpunk 2077, minh họa yêu cầu cấu hình game cao
4. Các Hệ Máy Console Ngày Càng Mạnh Mẽ Hơn Sau Mỗi Thế Hệ
Nói về việc chuyển sang console…
Khi ngành công nghiệp chuyển sang PS5 và Xbox Series X, đã có một sự thay đổi rõ rệt trong nhận thức về console. Chúng không còn là những cỗ máy cồng kềnh với tiếng ồn động cơ phản lực, đồ họa kém và tốc độ tải chậm chạp. Thế hệ console mới nhất tự hào có tốc độ tải nhanh nhất và đồ họa tương đương PC. Bạn không cần phải đạt được FPS cực cao để mang lại trải nghiệm chơi game vượt trội nếu máy của bạn có thể cung cấp trải nghiệm 4K 60 FPS.
PS5 Pro thậm chí còn cung cấp khả năng ray tracing nâng cao và sức mạnh GPU lớn hơn trước, đưa console gần hơn bao giờ hết với PC. Hơn nữa, việc sử dụng upscaling như một chiếc nạng không phải là nhược điểm đối với console khi công nghệ này phổ biến trên PC. Điểm thu hút lớn nhất của console ngày nay là khả năng tối ưu hóa tốt hơn nhiều trong một số tựa game lớn nhất, mang lại cho game thủ hiệu năng ổn định với mức giá đầu vào thấp hơn nhiều. Thế hệ console tiếp theo có thể sẽ thúc đẩy một cuộc di cư của game thủ PC sang “phe địch”.
Máy chơi game console Xbox Series X và tay cầm, đối thủ cạnh tranh mạnh mẽ của PC Gaming
3. Phần Cứng PC “Chưa Hoàn Thiện” Đã Trở Nên Phổ Biến Hơn
Game không phải là thứ duy nhất ra mắt với lỗi
Có lẽ các nhà sản xuất phần cứng PC không muốn bị các công ty game vượt mặt, vì vậy họ đã quyết định rằng việc thử nghiệm và đảm bảo chất lượng kỹ lưỡng là dành cho những kẻ ngốc, và tung ra các sản phẩm với một số lỗi nghiêm trọng. Bạn có thể quen thuộc với các CPU Intel thế hệ 13 và 14 bị lỗi nghiêm trọng và hư hỏng vĩnh viễn do lỗi gây ra điện áp cao. Intel đã hy vọng xóa bỏ ký ức đó với các CPU Arrow Lake, nhưng ngay cả những con chip này cũng gặp phải vấn đề mất ổn định khi ra mắt.
Về vấn đề Intel tung ra các sản phẩm lỗi, Arc B580 xuất sắc nhưng lại gặp phải vấn đề hao phí hiệu năng khi kết hợp với các CPU giá rẻ và cũ hơn, mà trớ trêu thay, đây lại là những con chip phù hợp nhất với nó. Vấn đề này dường như không dễ dàng được giải quyết bằng bản cập nhật BIOS trong tương lai, vì có thể có những yếu tố cơ bản hơn đang ảnh hưởng. Mặt khác, AMD không thể khắc phục hiệu năng chơi game của các CPU Ryzen 9000 của họ ngay cả với các bản cập nhật BIOS, và có lẽ đã hối hận khi đưa ra những tuyên bố tiếp thị phóng đại trước khi ra mắt.
Gần đây nhất, các GPU dòng RTX 50 của Nvidia được xuất xưởng với các ROP (Render Output Units) bị thiếu, đầu nối 12V-2×6 bị chảy (lại một lần nữa), và các vấn đề driver gây ra màn hình đen. Chẳng phải chuỗi linh kiện PC chưa hoàn thiện này đang tiếp diễn mãi sao? Đến thời điểm này, nó gần như đã trở nên chấp nhận được vì tôi không thấy đủ người tiêu dùng lên tiếng phản đối.
Bộ nguồn Gigabyte UD850GM, một linh kiện PC quan trọng đối mặt với vấn đề chất lượng
2. Phần Cứng PC Đã Trở Nên Đắt Đỏ Một Cách Vô Lý
Bạn còn muốn lắp ráp PC nữa không?
Các công ty như Nvidia, AMD, Intel và các hãng khác đã dần biến các linh kiện PC cao cấp thành một thực tế. Nhiều năm trước, một GPU giá 1.000 USD dường như là điều không tưởng, nhưng ngày nay chúng ta đang thấy một chiếc RTX 5090 có giá 2.000 USD, và hiệu năng không nhanh hơn nhiều so với thế hệ tiền nhiệm với mức giá đó. Card đồ họa AMD theo lịch sử vẫn rẻ hơn của Nvidia, nhưng không đáng kể. Và cả Intel và AMD đều đã dần tăng giá ngay cả các CPU giá rẻ của họ vượt xa phân khúc “giá rẻ”.
CPU và GPU không phải là những linh kiện duy nhất đã đẩy game thủ bình thường ra khỏi cuộc chơi. Các bo mạch chủ, bộ nhớ RAM và SSD mới nhất cũng góp phần vào đó. Sự “khai tử” của các linh kiện giá rẻ đang được cảm nhận rõ hơn bao giờ hết, vì thực sự chỉ còn một số ít card đồ họa và CPU giá cả phải chăng trên thị trường. Nvidia và AMD đã dịch chuyển ranh giới của phân khúc giá rẻ và tầm trung đến mức không thể duy trì việc nâng cấp PC sau vài năm.
Giá cả rõ ràng sẽ không giảm trong thời gian tới, vì vậy game thủ sẽ phải đưa ra lựa chọn — mua phần cứng “cùi bắp” mà họ có thể chi trả hoặc cuối cùng cân nhắc chuyển sang console hoặc thiết bị cầm tay.
Card đồ họa AMD Radeon RX 7800 XT và cổng nguồn, minh chứng cho sự tăng giá linh kiện PC
1. Chuỗi “Paper Launch” Sẽ Tiếp Diễn
Giá MSRP không còn ý nghĩa
Tình trạng thiếu hụt chip silicon và khủng hoảng chuỗi cung ứng đã ảnh hưởng đến ngành từ năm 2020 đến 2022 dường như đang quay trở lại. Không ai ngoài những kẻ đầu cơ có thể tìm thấy một GPU dòng RTX 50 hoặc một CPU Ryzen X3D với mức giá hợp lý nữa. Ngay cả các GPU và CPU thế hệ trước cũng hết hàng ở khắp mọi nơi, góp phần tạo nên một thời điểm tồi tệ để nâng cấp PC của bạn. Nếu bạn nghĩ rằng những đợt “paper launch” (ra mắt trên giấy) này chỉ là một hiện tượng tạm thời, hãy nghĩ lại.
Số phận tương tự đang chờ đợi các GPU RX 9000 mới ra mắt của AMD và bất kỳ linh kiện PC sắp ra mắt nào khác. Nguồn cung không đủ, thuế quan thương mại và sự chuyển dịch ưu tiên tổng thể sang chip AI sẽ tiếp tục bỏ rơi game thủ PC theo thời gian. Xu hướng này có thể buộc mọi người phải mua một chiếc console 1.000 USD đắt đỏ thay vì một bộ PC chơi game 2.000 USD đắt đỏ. PC gaming vốn đã trên đà trở thành cuộc chơi của người giàu; ngành công nghiệp giờ đây đã xây dựng một đường cao tốc để giúp nó đến đích nhanh hơn.
Hình ảnh card đồ họa Nvidia GeForce RTX 5080, biểu tượng của tình trạng "paper launch" và khan hiếm hàng
PC Gaming sẽ không “chết”, phải không?
Những người hay dự đoán sự “chết” của PC gaming đã đến rồi đi không biết bao nhiêu lần, và chúng ta vẫn ở đây (dù trong bất kỳ trạng thái nào). Thị trường PC chơi game có lẽ sẽ không tự bốc cháy trong thời gian tới, nhưng tôi cũng không thấy một tương lai tươi sáng. Giá cả tăng cao sẽ tiếp tục khiến PC gaming khó tiếp cận với hầu hết mọi người, tình trạng sẵn có sẽ vẫn là một thách thức, console sẽ tiếp tục mang lại giá trị tốt hơn, và bất cứ thứ gì được ra mắt có lẽ cũng sẽ chỉ “thường thường bậc trung”.
Bạn nghĩ sao về những thách thức này? Liệu ngành PC Gaming có thể vượt qua để tìm lại thời hoàng kim, hay sẽ tiếp tục chìm sâu vào những khó khăn hiện tại? Hãy chia sẻ quan điểm của bạn trong phần bình luận bên dưới, hoặc đọc thêm các bài viết phân tích chuyên sâu về thị trường công nghệ trên congnghe360.net để có cái nhìn toàn diện hơn!