Không thể phủ nhận rằng việc lắp đặt card đồ họa (GPU) theo chiều dọc mang lại vẻ ngoài cực kỳ ấn tượng, đặc biệt là với những mẫu GPU cao cấp ba quạt, tích hợp đèn RGB và các chi tiết kim loại sang trọng. Là một người yêu thích biến bộ PC của mình thành một tác phẩm trưng bày đẹp mắt, bạn hẳn sẽ nghĩ tôi sẽ hoàn toàn ủng hộ xu hướng lắp GPU dọc đang rất thịnh hành này. Tuy nhiên, thực tế lại hoàn toàn ngược lại.
Tôi cho rằng vẻ đẹp thẩm mỹ không nên đánh đổi bằng tính thực dụng và hiệu suất. Đó là lý do vì sao tôi sẽ không bao giờ lắp card đồ họa theo chiều dọc trong bộ PC của mình. Sau nhiều thử nghiệm, tôi nhận ra rằng việc lắp GPU dọc không hề xứng đáng với những đánh đổi đáng kể về hiệu năng mà nó mang lại, những thứ làm lu mờ hoàn toàn sức hấp dẫn về mặt thị giác. Vì vậy, nếu bạn đang băn khoăn về việc mua một sợi cáp riser PCIe và tự hỏi liệu việc treo card đồ họa dọc có đáng với mọi công sức bỏ ra không, hãy đọc tiếp, bởi vì nếu không có cái nhìn thực tế, bạn sẽ phải thất vọng.
Các linh kiện PC và hộp đựng xếp chồng lên nhau
1. Nhiệt độ GPU tăng cao đáng kể
Card đồ họa của bạn không có đủ không khí để thở
Đây là vấn đề lớn nhất của tôi với việc lắp GPU dọc. Chắc chắn, nó biến chiếc GPU của bạn thành tâm điểm của bộ PC, nhưng cái giá phải trả là nhiệt độ hoạt động cao hơn. Khi bạn lắp card đồ họa dọc trong một vỏ case PC tiêu chuẩn, quạt của card sẽ nằm rất sát với tấm kính cường lực bên hông. Khoảng cách gần này hạn chế đáng kể luồng không khí, làm giảm khả năng hút khí mát hiệu quả của hệ thống tản nhiệt. Kết quả là, bạn sẽ nhận thấy ngay nhiệt độ GPU tăng lên, thường là khoảng 5-10 độ C.
Xem xét việc các card đồ họa cao cấp – ngay cả những mẫu có giải pháp tản nhiệt hầm hố – vốn đã chạy khá nóng ở cấu hình tiêu chuẩn, thì mức tăng nhiệt độ 10 °C có thể gây ra các vấn đề về hiện tượng giảm xung nhịp do quá nhiệt (thermal throttling). Hãy nhớ rằng các GPU hiện đại cần chạy mát hơn để có thể đẩy xung nhịp cao hơn. Vì vậy, nếu bạn muốn tận dụng tối đa hiệu suất của chiếc GPU đắt tiền, bạn nên tránh việc lắp GPU dọc. Hơn nữa, cấu hình này còn làm gián đoạn các luồng không khí được thiết kế cẩn thận bởi các nhà sản xuất vỏ case; về cơ bản, bạn đang đánh đổi hiệu quả tản nhiệt để theo đuổi thẩm mỹ.
2. Đánh đổi hiện tượng chảy xệ để lấy rắc rối cáp riser
Giải pháp thẩm mỹ với nhiều thỏa hiệp
Với việc các card đồ họa hiện đại ngày càng dày và nặng hơn, hiện tượng chảy xệ (GPU sag) đã trở thành mối lo ngại của nhiều người đam mê PC. Một số người chọn lắp đặt card đồ họa dọc thay vì chỉ cần mua một giá đỡ chống chảy xệ. Mặc dù hiện tượng chảy xệ không phải là vấn đề khi bạn treo card đồ họa dọc, nhưng nhiều người dùng lại bỏ qua các vấn đề quan trọng khác ảnh hưởng đến cấu hình này. Chẳng hạn, các cáp riser PCIe cần thiết để lắp GPU dọc nổi tiếng vì một số lý do. Khi sử dụng cáp riser giá rẻ, card đồ họa của bạn có thể không khởi động được (fail to POST). Chúng cũng có thể gây ra sự không ổn định của hệ thống và tạo ra các lỗi hình ảnh trong khi chơi game.
Việc tiếc tiền mua cáp riser PCIe không phải là một ý hay, nhưng ngay cả một số cáp riser chất lượng cao và đắt tiền cũng không tránh khỏi những vấn đề này, đặc biệt là về lâu dài. Vào một thời điểm nào đó, bạn có thể gặp phải lỗi màn hình xanh (BSOD), và bạn sẽ rất khó khăn để tìm ra chính xác vấn đề là gì. Và đừng quên rằng không phải vỏ case nào cũng có tùy chọn lắp GPU dọc tích hợp, vì vậy bạn có thể phải dùng đến các khung đỡ phụ kiện (aftermarket brackets) hoặc các bản mod DIY thường dẫn đến việc lắp đặt không vừa vặn và tăng áp lực lên khe cắm PCIe.
Cáp riser PCIe và card đồ họa được lắp dọc trong vỏ case HYTE Y40 Snow White Edition
3. Suy giảm hiệu năng PCIe
Cáp riser PCIe dễ bị suy hao tín hiệu
Bạn có lẽ đã biết rằng PCIe hoạt động ở tốc độ truyền dữ liệu cực cao, đặc biệt là các chuẩn PCIe 4.0 và 5.0 hiện đại. Tuy nhiên, vì các cáp riser PCIe kéo dài khoảng cách (giữa khe cắm PCIe của bo mạch chủ và GPU) và làm phức tạp đường dẫn tín hiệu, những loại cáp chất lượng kém có thể gây suy hao tín hiệu, tiềm ẩn nguy cơ làm giảm băng thông khả dụng cho card đồ họa của bạn. Ngay cả khi bo mạch chủ của bạn hỗ trợ chuẩn PCIe mới nhất, nó có thể hạ cấp tốc độ từ PCIe 5.0 xuống PCIe 4.0 hoặc từ x16 xuống x8 khi phát hiện tín hiệu không ổn định.
Cáp riser giới thiệu thêm một lớp vật lý nơi nhiễu có thể xâm nhập và gây ra sự không ổn định, đặc biệt nếu cáp dài, bị uốn cong ở các góc nhọn hoặc đi gần bộ nguồn (PSU). Trong những trường hợp xấu nhất, bạn có thể gặp phải các sự cố treo máy không mong muốn hoặc suy giảm hiệu suất khó xác định. Vậy thì việc chi hơn 1.000 USD cho một card đồ họa cao cấp mà cáp riser PCIe lại bóp hiệu năng của nó thì có ích gì? Với tư cách là một game thủ, tốc độ khung hình quan trọng hơn nhiều so với vẻ ngoài.
Khe cắm cáp riser PCIe trong vỏ case HYTE Y40 Snow White Edition
Lắp GPU dọc hiếm khi xứng đáng với chi phí và rắc rối
Các cáp riser chất lượng cao có giá dao động từ 50 đến 100 USD, đây là một khoản tiền đáng kể chỉ để đổi lấy vẻ đẹp. Và nếu PC của bạn không hỗ trợ lắp card đồ họa dọc nguyên bản, tổng chi phí sẽ còn cao hơn nữa. Nó giống như một khoản chi cho sự phù phiếm hơn là một nâng cấp chức năng. Và đừng quên những vấn đề tiềm ẩn mà bạn có thể phải đối mặt về lâu dài. Ưu tiên hàng đầu của tôi là đảm bảo các linh kiện hoạt động mát mẻ và hệ thống luôn ổn định dưới khối lượng công việc nặng. Với một cáp riser, tôi sẽ phải hy sinh sự yên tâm của mình vì lý do thẩm mỹ. Tôi biết chắc rằng mình sẽ liên tục theo dõi nhiệt độ GPU bằng MSI Afterburner và lo lắng mỗi khi nó vượt quá 80°C. Đó chính xác là lý do tại sao lắp GPU ngang sẽ luôn là cách tôi ưu tiên lắp đặt card đồ họa. Chắc chắn, chảy xệ GPU có thể là một vấn đề về lâu dài, nhưng các giá đỡ chống chảy xệ lại khá rẻ và hiệu quả.
Bạn nghĩ sao về việc lắp GPU dọc? Hãy chia sẻ ý kiến và kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!