Ray Tracing đã chính thức bước chân vào thế giới game vào năm 2018 cùng với sự ra mắt của dòng card đồ họa RTX 20-series từ Nvidia. Thời điểm đó, công nghệ này được quảng bá rầm rộ như một cuộc cách mạng, hứa hẹn một bước nhảy vọt đáng kể về chất lượng hình ảnh. Tuy nhiên, những tựa game đầu tiên tích hợp Ray Tracing thời gian thực không thực sự gây ấn tượng mạnh, chủ yếu vì các tính năng RT chỉ được triển khai một cách chọn lọc. Mãi đến bản cập nhật RT Overdrive của Cyberpunk 2077 vào năm 2023, khi khả năng Ray Tracing toàn diện được mở khóa, những cải thiện về đồ họa mới thực sự tạo nên sự khác biệt lớn.
Thế nhưng, bất chấp những tiến bộ vượt bậc của Ray Tracing trong những năm qua, phần lớn game thủ vẫn hiếm khi kích hoạt nó trong các tựa game được hỗ trợ. Nhiều game AAA hiện đại chạy ổn định ở mức 60-100 FPS trên các card đồ họa cao cấp như RTX 4090 mà không bật Ray Tracing. Khi bật lên, con số này có thể giảm đi một nửa, một sự đánh đổi quá lớn chỉ để đổi lấy hình ảnh đẹp hơn. Vậy đâu là những lý do chính khiến Ray Tracing chưa thực sự đáng giá với mức giảm hiệu năng khổng lồ này đối với game thủ phổ thông?
Nhân vật trong Alan Wake 2 với đèn pin, thể hiện hiệu ứng Ray Tracing ánh sáng và bóng đổ
1. Giảm sút nghiêm trọng tốc độ khung hình (FPS)
Trải nghiệm mượt mà bị đánh đổi khi bật Ray Tracing
Đây là yếu tố hiển nhiên nhất, đặc biệt đối với cộng đồng game thủ PC vốn luôn bị ám ảnh bởi tốc độ khung hình. Một điều không thay đổi kể từ khi Ray Tracing ra mắt vào năm 2018 là mức giảm hiệu năng không thể tránh khỏi mà nó mang lại. Ngay cả khi bạn sở hữu card đồ họa mạnh nhất thị trường hiện nay, chỉ cần kích hoạt Ray Tracing trong các tựa game được hỗ trợ, FPS của bạn có thể giảm xuống một nửa. Đây là một cơn ác mộng đối với những người đam mê PC, vốn mong muốn trải nghiệm game AAA hiện đại ở độ phân giải 4K/60 FPS với GPU cao cấp của mình.
Khi thử nghiệm Path Tracing và Full Ray Tracing trong các game như Cyberpunk 2077 hay Black Myth: Wukong, mức giảm hiệu năng rõ rệt đến mức trải nghiệm chơi game không còn thú vị. Chắc chắn, hình ảnh lúc đó thật mãn nhãn, nhưng đối với game, kể cả các tựa game chơi đơn, tôi tin rằng trải nghiệm tốt nhất đến từ tốc độ khung hình cao. Ngoài việc giảm đáng kể FPS trung bình, người chơi còn phải đối mặt với tình trạng giật lag, mất đi sự liền mạch và đắm chìm. Nhìn chung, những cải thiện về mặt hình ảnh đơn thuần không thể bù đắp cho sự mất mát về độ phản hồi và lối chơi mượt mà.
2. Cần công nghệ nâng cấp hình ảnh để khả dụng
DLSS và FSR: Giải pháp nhưng không hoàn hảo
Giải pháp cho tình trạng sụt giảm FPS đáng kể này là kích hoạt các công nghệ nâng cấp hình ảnh và tạo khung hình như DLSS và FSR, nhưng chúng không hoàn hảo. Chắc chắn, bạn sẽ nhận được một sự tăng cường đáng kể về tốc độ khung hình, nhưng điều đó thường đi kèm với việc đánh đổi chất lượng hình ảnh. Mặc dù cả DLSS và FSR đã được cải thiện đáng kể trong những năm gần đây, nhưng hình ảnh được nâng cấp vẫn không sắc nét bằng hình ảnh được render nguyên bản. Đôi khi, bạn sẽ nhận thấy các artifact và hiệu ứng lấp lánh, đặc biệt nếu bạn không chơi game ở độ phân giải 4K.
Mặt khác, công nghệ tạo khung hình (Frame Generation) có thể giúp bạn tăng gấp đôi hoặc hơn nữa tốc độ khung hình, nhưng đi kèm với chi phí là độ trễ (latency) và input lag tăng lên. Một trong những lợi ích lớn nhất của việc chơi game ở tốc độ khung hình cao là tăng độ phản hồi, nhưng nếu bạn tăng FPS bằng các khung hình “giả”, trò chơi sẽ không còn cảm thấy mượt mà và nhạy bén như mong đợi. Đây là lý do tại sao các chuyên gia thường không khuyến nghị bật công nghệ này cho các tựa game cạnh tranh như Call of Duty: Warzone. Thay vào đó, tốt hơn hết là tắt Ray Tracing và cố gắng tối ưu để đạt được tốc độ khung hình cao nhất có thể một cách tự nhiên.
3. Nâng cấp hình ảnh không phải lúc nào cũng đột phá
Sự khác biệt đôi khi khó nhận thấy trong gameplay
Không nghi ngờ gì khi Ray Tracing giúp các tựa game trông đẹp hơn, nhưng điều đó không đảm bảo một trải nghiệm biến đổi hoàn toàn trên tất cả các trò chơi hỗ trợ nó. Hãy xem xét các hiệu ứng phản xạ Ray Tracing, chẳng hạn. Chúng trông tuyệt vời trong các ảnh chụp màn hình quảng cáo, nhưng bạn nghĩ mình sẽ nhìn chằm chằm vào các phản xạ đó bao lâu khi đang tập trung vào cốt truyện hoặc hành động chính? Hầu hết thời gian, các hiệu ứng được cung cấp đủ tinh tế đến mức bạn sẽ khó nhận thấy sự hiện diện của chúng trong quá trình chơi chủ động.
Ngay cả những hiệu ứng Ray Tracing nổi bật nhất, như bóng đổ và phản xạ chính xác, cũng nhanh chóng trở thành yếu tố nền sau một thời gian ngắn, khiến bạn tự hỏi liệu việc giảm FPS có đáng với những cải thiện đó không. Sự khác biệt giữa 100 FPS và 50 FPS gần như có thể nhận thấy ngay lập tức, nhưng sự khác biệt giữa phản xạ Screen Space Reflections và phản xạ Ray Tracing thời gian thực thì không đáng kể. Để thực sự thấy một sự khác biệt rõ rệt “một trời một vực”, trò chơi phải hỗ trợ Path Tracing hoặc Full Ray Tracing, chứ không chỉ riêng phản xạ hoặc bóng đổ. Thật không may, hiện tại chúng ta thậm chí không có đủ 10 tựa game hiện đại triển khai đầy đủ Ray Tracing.
So sánh sự khác biệt đồ họa khi bật và tắt Ray Tracing trong game Doom
4. Rào cản gia nhập cao với phần cứng
GPU tầm trung và thấp vẫn chật vật với Ray Tracing
Ray Tracing đã xuất hiện được bảy năm nay, nhưng ngay cả đến ngày nay, bạn vẫn cần một GPU cao cấp để đảm bảo các tựa game hiện đại có thể chơi được khi kích hoạt nó. Thật không may, đại đa số game thủ không đủ khả năng chi 1.500-2.000 USD cho RTX 4090 hoặc 5090. Theo khảo sát phần cứng của Steam, các card đồ họa phổ biến nhất hiện nay là RTX 3060 và 4060. Mặc dù các mẫu này hỗ trợ Ray Tracing, bạn sẽ không nhận được tốc độ khung hình chơi được mà không cần DLSS, ngay cả ở độ phân giải 1080p.
Việc chi hàng ngàn đô la chỉ để bật một tính năng đồ họa mà chỉ tạo ra sự khác biệt đáng kể ở một số ít trò chơi được hỗ trợ là không hợp lý về mặt tài chính. Với giá GPU ngày càng tăng và việc triển khai Ray Tracing còn khá hạn chế của các nhà phát triển hiện nay, có thể nói Ray Tracing vẫn cần vài năm nữa để được cộng đồng game thủ chấp nhận rộng rãi. Nếu một game thủ sở hữu RTX 4090 như tôi còn hiếm khi sử dụng Ray Tracing, thì khả năng một người dùng GPU tầm trung hoặc phổ thông tìm thấy nó khả thi là bao nhiêu?
Ray Tracing cần thêm thời gian để trưởng thành
Ray Tracing chắc chắn sẽ tồn tại, nhưng hiện tại, nó còn lâu mới trở thành yếu tố thiết yếu để có được hình ảnh tuyệt đẹp trong game. Bạn nên ưu tiên theo đuổi tốc độ khung hình cao hơn là các hiệu ứng ánh sáng bóng bẩy, cho đến khi các card đồ họa trở nên phải chăng và đủ mạnh để quản lý Ray Tracing mà không phải trả giá quá lớn về hiệu năng. Các nhà phát triển cũng cần triển khai Ray Tracing theo cách tạo ra sự khác biệt có ý nghĩa; các hiệu ứng Ray Tracing một phần không còn đủ nữa. Như hiện tại, Ray Tracing chỉ thực sự đáng giá đối với những người dùng cao cấp chủ yếu chơi các tựa game AAA mới nhất. Chúng ta cùng hy vọng các nhà sản xuất GPU và nhà phát triển sẽ thúc đẩy ngành công nghiệp đi đúng hướng, hiểu rằng game thủ PC quan tâm đến tốc độ khung hình hơn bất cứ điều gì khác.