Thế giới PC luôn trong quá trình tiến hóa không ngừng, chứng kiến sự ra đời của vô số xu hướng mới và cũng tiễn biệt không ít những trào lưu từng làm say mê cộng đồng công nghệ trong nhiều năm. Dù muốn hay không, những xu hướng cũ này đã dần phai nhạt, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta không thể hồi tưởng về chúng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tập trung vào các xu hướng PC phổ biến, bỏ qua những phân khúc đặc thù như NAS, server hay các hệ thống nhúng (SBC).
1. Ổ cứng lưu trữ SATA
SATA vẫn là một giao thức kết nối lưu trữ được sử dụng rộng rãi cho cả ổ cứng HDD truyền thống và SSD. Tuy nhiên, mọi thứ đang dần thay đổi một cách chậm rãi nhưng chắc chắn. Nhiều hệ thống PC dựng sẵn ngày nay chỉ cung cấp tùy chọn SSD NVMe làm bộ nhớ lưu trữ chính. Phần lớn các dàn PC tự build hiện tại cũng ưu tiên sử dụng SSD NVMe, đặc biệt với những cấu hình có ngân sách trên 25 triệu đồng. Rõ ràng, SATA cuối cùng sẽ chịu chung số phận với người tiền nhiệm của nó là PATA.
Dù vậy, điều này sẽ không xảy ra ngay lập tức. Các ổ đĩa NAS (Network Attached Storage) vẫn là một trong những ứng dụng phổ biến nhất của chuẩn SATA. Một số máy chủ cũ vẫn đang sử dụng ổ đĩa SATA cho hoạt động hàng ngày của chúng. Nhưng rồi một ngày nào đó, chúng ta sẽ phải nói lời tạm biệt với SATA khỏi bức tranh xây dựng PC chính thống. Có lẽ SATA sẽ không biến mất hoàn toàn trong năm tới, nhưng cuối cùng sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon” trong khoảng 10 đến 12 năm nữa, và thời gian này sẽ còn ngắn hơn nếu chỉ xét riêng các máy tính cá nhân phổ thông.
Ổ cứng SSD Crucial BX500 chuẩn SATA phổ biến trên máy tính
2. Card đồ họa Low-Profile
Chứng kiến sự lụi tàn chậm rãi của các card đồ họa low-profile là một điều đáng tiếc đối với bất kỳ người đam mê build PC nào. Mẫu GPU low-profile “đúng nghĩa” cuối cùng có tản nhiệt phù hợp là Nvidia GeForce RTX 3050 phiên bản 6GB. Dù vẫn có những mẫu GPU tùy chỉnh mạnh mẽ hơn, như phiên bản GeForce RTX 4060 low-profile của Gigabyte, nhưng rõ ràng các nhà sản xuất chip không còn mặn mà trong việc tạo ra GPU phù hợp với các tản nhiệt low-profile.
Điều đó không có nghĩa là cộng đồng build PC low-profile đã chết; các card đồ họa low-profile vẫn tìm thấy các trường hợp sử dụng của chúng trong nhiều tình huống, điển hình là các hệ thống giải trí gia đình nhỏ gọn (HTPC), máy chủ tại gia (home lab) hay thiết bị NAS. Vẫn có những người dùng tận tâm cố gắng thực hiện nhiều bản mod để lắp vừa các GPU cao cấp vào các case low-profile. Những người mua thông thường muốn một cấu hình low-profile thường chọn mua GTX 1650 LP.
Nhiều chuyên gia khuyến nghị kết hợp RTX 3050 6GB đời mới hơn với một cấu hình OptiPlex giá rẻ để tạo ra một máy chơi game tầm trung. Tuy nhiên, xu hướng sử dụng các card đồ họa low-profile này đang dần biến mất. Trừ khi các nhà sản xuất GPU tập trung nhiều hơn vào thị trường này, đơn giản là không có hy vọng nào cho sự hồi sinh của xu hướng này.
Cận cảnh hai card đồ họa low-profile GTX 1660 Ti và GTX 1050 Ti
3. Bàn phím có Numpad
Hãy thử hỏi 10 người sở hữu PC xem họ có sử dụng bàn phím có numpad không, và rất có thể phần lớn sẽ trả lời thẳng thừng là không. Câu trả lời này không đáng ngạc nhiên, vì nhiều người dùng PC ngày nay thậm chí không cần numpad cho việc sử dụng hàng ngày, đặc biệt là những người chơi các tựa game Esport. Ngành công nghiệp bàn phím cũng đang dịch chuyển theo hướng đó. Các bàn phím full-size có khả năng tùy chỉnh cao đang dần trở nên ít phổ biến hơn, và nhiều người đam mê thích một bàn phím không có numpad (TKL, 75%, 65%) hơn là một bàn phím full-size “kiểu cũ” truyền thống có numpad.
Tất nhiên, không phải bàn phím nào cũng phải là full-size để có numpad. Nhiều form factor nhỏ hơn vẫn có numpad (ví dụ: bàn phím 96%), nhưng chúng thậm chí không được coi là “phổ biến” so với sự hưng thịnh của form factor TKL. Vì vậy, có lẽ bàn phím có numpad sẽ không bị tuyệt chủng ngay lập tức, nhưng xét theo xu hướng của ngành, rõ ràng chúng ta có thể dễ dàng đưa xu hướng này vào danh sách những trào lưu đang dần biến mất.
4. GPU cao cấp với yêu cầu điện năng hiệu quả
Lần cuối cùng bạn chứng kiến một card đồ họa cao cấp không tiêu thụ một lượng điện năng đáng kể là khi nào? Tất nhiên, một GPU sẽ ngốn điện nếu nó đủ mạnh, nhưng chúng ta đang nói về hiệu suất, không phải yêu cầu công suất thấp. Đã có một xu hướng tăng yêu cầu điện năng trong ba thế hệ GPU gần đây, và điều này ngày càng tăng đáng kể. Các bảng dưới đây sẽ cho thấy rõ hơn về vấn đề này:
| Mẫu GPU (dòng 80 Ti/Super) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia GeForce GTX 980 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce GTX 1080 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce RTX 2080 Ti | 250W |
| Nvidia GeForce RTX 3080 Ti | 350W |
| Nvidia GeForce RTX 4080 Super | 320W |
| Nvidia GeForce RTX 5080 | 360W |
Từ bảng này, chúng ta có thể thấy rằng dòng 80 Ti/Super không tăng yêu cầu điện năng ở mức độ của dòng 90 “Titan”. Tuy nhiên, sự gia tăng vẫn đáng chú ý. Đặc biệt, các GPU dòng 30 đã chứng kiến một bước nhảy vọt đáng kể về yêu cầu TDP của chúng. RTX 3080 Ti có TDP lên tới 350W, trong khi RTX 2080 Ti chỉ có TDP 250W. Tuy nhiên, chúng ta thấy điểm dừng của xu hướng này với sự ra mắt của RTX 4080 Super. Tóm lại, ngày nay bạn phải có một bộ nguồn (PSU) “khủng”, không như những ngày trước khi bạn có thể sử dụng cùng một bộ nguồn cho cả 980 Ti và 1080 Ti.
| Mẫu GPU (dòng 90/Titan) | TDP GPU |
|---|---|
| Nvidia Titan XP | 250W |
| Nvidia Titan RTX | 280W |
| Nvidia GeForce RTX 3090 | 350W |
| Nvidia GeForce RTX 4090 | 450W |
| Nvidia GeForce RTX 5090 | 575W |
Mọi thứ vẫn ổn khi Nvidia chưa giới thiệu dòng 90-class. Tuy nhiên, tình hình trở nên tồi tệ hơn nhiều khi Nvidia phát hành GeForce RTX 4090; với kích thước khổng lồ và yêu cầu điện năng cao, nhiều người xây dựng PC không hài lòng. RTX 4090 vẫn có thể biện minh được nhờ hiệu suất tăng đáng kể. Nhưng điều đó không còn đúng với GeForce RTX 5090, khi nó hầu như không phản ánh bất kỳ cải thiện hiệu quả nào của kiến trúc Blackwell mà nó dựa trên. Do đó, tóm lại, chúng ta có thể thấy xu hướng này tiếp tục trừ khi bất kỳ nhà sản xuất nào đạt được một cột mốc kiến trúc lớn.
Cổng cấp nguồn trên card đồ họa RTX 5090 tượng trưng cho xu hướng TDP cao
5. Card đồ họa entry-level giá rẻ
Hầu như mọi người build PC đều nhớ những chiếc card đồ họa entry-level giá rẻ có thể xử lý ít nhất các tựa game mới nhất ở cài đặt trung bình hoặc cao, đồng thời có mức giá phải chăng. Ngày nay, chúng ta hiếm khi thấy một GPU có giá dưới 5 triệu đồng. Mẫu GPU giá cả phải chăng cuối cùng được Intel ra mắt là ARC B580 với MSRP chỉ 250 USD (khoảng 6.3 triệu đồng). Tuy nhiên, mức MSRP đó đã không được duy trì khi nó lên kệ; bạn khó có thể tìm thấy B580 với giá tốt, ngay cả vào thời điểm viết bài này. Và các GPU dành cho các hệ thống cực kỳ entry-level gần như không tồn tại ngày nay.
Đáng buồn thay, các GPU giá cả phải chăng sẽ không sớm quay trở lại. Khi card đồ họa tích hợp (integrated graphics – iGPU) ngày càng mạnh mẽ hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất sẽ ngày càng ít tập trung vào thị trường GPU giá rẻ. Và một ngày nào đó, APU (Accelerated Processing Unit) cuối cùng sẽ thay thế các GPU entry-level.
Vào thời điểm hiện tại, APU desktop mạnh nhất, Ryzen 7 8700G, có hiệu năng tương đương với một GPU entry-level phổ biến là GeForce GTX 1650. Tuy nhiên, những người đang sử dụng CPU cũ và không muốn nâng cấp lên nền tảng mới đang gặp khó khăn thực sự với sự suy giảm của các GPU siêu bình dân này. Do đó, sự trỗi dậy của APU chưa phải là một chiến thắng rõ ràng, nhưng mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai với sự phát triển nhanh chóng của APU. Đáng tiếc, những người dùng vẫn mắc kẹt với các nền tảng cũ có thể sẽ không được hưởng lợi từ sự phát triển này.
Card đồ họa GTX 1660 Ti bên trong một bộ PC gaming phổ thông
Cuộc Cách Mạng Công Nghệ Không Ngừng Nghỉ
Không có gì mới khi nói lời tạm biệt với nhiều xu hướng PC sau một thời gian, bởi vì thế giới công nghệ không bao giờ ngừng nghỉ. Một số xu hướng sẽ được nhớ đến, một số thì không. Và những xu hướng được đề cập ở trên, một ngày nào đó sẽ tìm đường đến “thiên đường silicon”. Tuy nhiên, dấu vết của chúng vẫn sẽ còn mãi trong tâm trí của những người từng là “thợ xây PC” kỳ cựu.
Bạn có đồng ý với những xu hướng đang dần biến mất này không? Hay bạn có muốn thêm một xu hướng nào khác vào danh sách? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới và cùng congnghe360.net thảo luận về tương lai của PC!