“Nên chi bao nhiêu tiền cho một chiếc mainboard?” — có lẽ đây là câu hỏi mà bất kỳ người nào tự lắp ráp PC cũng từng băn khoăn ít nhất một lần. Mặc dù mainboard không trực tiếp đóng góp vào hiệu suất của máy tính, nhưng bạn cũng không thể chỉ chọn đại một chiếc mainboard rẻ nhất thị trường. Luôn cần một sự cân bằng hợp lý, nhưng bạn cũng không nên bỏ ra quá nhiều tiền cho những tính năng mainboard thừa thãi mà có thể bạn sẽ chẳng bao giờ dùng đến. Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực công nghệ, tôi có một danh sách những tính năng không cần thiết, những điều không bao giờ đủ để biện minh cho việc chi tiêu quá mức vào một chiếc mainboard đắt tiền. Hãy cùng congnghe360.net tìm hiểu kỹ hơn.
Mainboard ASUS ROG Maximus Z690 Hero cao cấp với VRM chất lượng
1. PCB Trắng Hoàn Toàn (All-white PCB): Đẹp nhưng không đáng tiền thêm
Trước đây, tôi từng rất thích các loại mainboard màu trắng hơn so với phiên bản màu đen truyền thống. Tôi luôn muốn có một bộ PC tông trắng hoàn toàn, và việc lắp đặt một chiếc mainboard trắng chính là điểm nhấn hoàn hảo cho dàn máy đó. Tuy nhiên, theo thời gian, tôi đã không còn mặn mà với các mainboard tông trắng nữa, và lý do lớn nhất là tôi chẳng bao giờ nhìn thấy phần PCB màu trắng mà mình đã phải trả thêm tiền.
Khi các linh kiện ngày càng lớn hơn, chúng có xu hướng che khuất hầu hết mainboard khỏi tầm nhìn. Vì vậy, việc mainboard có màu đen hay trắng gần như không còn quan trọng, ngoại trừ một chút khác biệt trong cách ánh sáng RGB lan tỏa bên trong PC. Mặc dù bạn vẫn có thể tìm thấy một chiếc mainboard trắng với mức giá tương đương các lựa chọn khác, nhưng cũng có rất nhiều mẫu mainboard đòi hỏi mức giá cao hơn chỉ vì tính năng này. Trừ khi bạn đang xây dựng một bộ PC kiểu “open-air” (không vỏ case), tôi sẽ không bỏ thêm tiền chỉ để sở hữu một chiếc mainboard màu trắng.
Mainboard Gigabyte B650 Aorus Elite AX ICE màu trắng
Dàn PC gaming tông trắng với card đồ họa trắng
2. Cổng Ethernet 10Gb: Tốc độ “thừa thãi” với đa số người dùng
Thực tế mà nói, hầu hết mọi người không biết phải làm gì với cổng Ethernet 10Gb. Tôi cá rằng 99% người dùng vẫn sẽ hài lòng với cổng Gigabit Ethernet trên PC của họ. Nó đủ nhanh cho gói cước Internet trung bình tại Việt Nam, vốn thường chỉ ở mức 100-500Mbps. Mặc dù mainboard của tôi có cổng 2.5GbE, nhưng tôi không thấy lý do gì để trả tiền cho một gói Internet đắt đỏ hơn để tận dụng nó. Tôi chưa có NAS, vì vậy các cổng 5GbE hay 10GbE hoàn toàn vô nghĩa với tôi.
Mạng 10GbE có thể hữu ích cho người dùng chuyên nghiệp cần truyền tải dữ liệu dung lượng lớn trong mạng nội bộ, hoặc những ai có thể chi trả cho Internet tốc độ cực nhanh. Tuy nhiên, đối với đa số người dùng phổ thông (như tôi), các cổng 1GbE hoặc 2.5GbE đã đủ để sử dụng trong nhiều năm tới mà không gặp bất kỳ trở ngại nào. Việc mainboard tích hợp 10GbE thường đẩy giá lên cao, một khoản chi phí không đáng để đầu tư cho nhu cầu sử dụng hàng ngày.
Cáp Ethernet được cắm vào cổng RJ45
3. Màn Hình Debug 7 Đoạn: Tiện lợi nhưng không phải thiết yếu
Tôi biết nhiều bạn rất coi trọng tính năng này, nhưng cá nhân tôi không thấy cần thiết phải có màn hình debug 7 đoạn trên bất kỳ chiếc PC nào của mình. Các đèn LED debug nhỏ gọn đã đủ tốt để chẩn đoán những sự cố phần cứng hiếm gặp. Bất cứ thứ gì cao cấp hơn đều là một tính năng “có thì tốt”, chứ không phải “phải có”. Tôi đã tự chẩn đoán lỗi PC theo cách truyền thống (không cần đèn LED hay màn hình) hàng thập kỷ nay, nên tôi đã quen với phương pháp của mình. Chắc chắn, một chút trợ giúp từ mainboard luôn được đánh giá cao, nhưng tôi sẽ không trả thêm tiền cho nó.
Bạn sẽ không tìm thấy màn hình debug 7 đoạn trên các mainboard thuộc phân khúc bình dân hoặc tầm trung. Do đó, bạn chắc chắn sẽ phải trả thêm một khoản tiền đáng kể nếu muốn có tính năng này. Đối với những người ít am hiểu về lắp ráp PC, đây có thể là một bổ sung hữu ích. Tuy nhiên, với những người xây dựng PC có kinh nghiệm, họ vẫn có thể làm tốt mà không cần đến nó, đặc biệt nếu điều đó giúp tiết kiệm một khoản chi phí.
Màn hình debug 7 đoạn trên mainboard MSI MAG X870E Tomahawk
4. Chip Âm Thanh Cao Cấp (Premium Audio Chipset): Audiophile cũng không dùng onboard
Âm thanh cao cấp là một trong những cách tốt nhất mà các nhà sản xuất mainboard lừa bạn chi tiêu quá mức. Các chipset âm thanh cao cấp hay “âm thanh chất lượng phòng thu” hoàn toàn vô nghĩa đối với tất cả mọi người trừ các audiophile, và ngay cả họ cũng biết rằng không nên sử dụng âm thanh tích hợp trên mainboard. Nếu bạn thực sự quan tâm đến chất lượng âm thanh trên PC, bạn có lẽ sẽ đầu tư vào một DAC (Digital-to-Analog Converter) rời bên ngoài, vì vậy bất kỳ DAC tích hợp “cao cấp” nào trên mainboard đều trở nên thừa thãi.
Một chipset âm thanh cao cấp có thể cải thiện nhẹ chất lượng âm thanh trên mainboard của bạn, nhưng đối với người dùng thông thường, điều đó không có nhiều ý nghĩa. Tôi hoàn toàn hài lòng với cách tai nghe không dây của mình xử lý âm thanh từ PC, vì vậy rõ ràng tôi không phải là đối tượng mục tiêu của tính năng này. Khi tôi bắt đầu làm video và quản lý kênh YouTube của mình, tôi có thể sẽ quan tâm đến chất lượng âm thanh hơn, nhưng tôi sẽ đầu tư vào một giao diện âm thanh hoặc một DAC riêng biệt thay vì một chiếc mainboard cao cấp.
Cận cảnh khu vực RAM và chip âm thanh trên mainboard MSI
5. VRM “Quá Mức Cần Thiết”: Hầu hết không cần ép xung nặng
VRM (Voltage Regulator Module) của mainboard là một cách khác mà các nhà sản xuất cố gắng cường điệu hóa tầm quan trọng của mainboard đối với người dùng phổ thông. Chắc chắn, việc có một VRM chất lượng là cần thiết để cung cấp nguồn điện ổn định cho các linh kiện của bạn. Tuy nhiên, bạn hiếm khi cần một thứ gì đó hơn một chiếc mainboard tầm trung để làm điều đó. Thiết kế VRM 8 hoặc 10 phase là đủ cho hầu hết người dùng, và bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhiều hơn thế trên một mainboard tầm trung thông thường.
Những người duy nhất cần VRM 16 hoặc 20 phase trên mainboard của họ là những tín đồ công nghệ muốn đẩy CPU flagship của mình lên giới hạn cao nhất thông qua ép xung. Những mainboard này có thể có giá khoảng 500 USD hoặc thậm chí hơn nếu bạn thực sự muốn chi mạnh tay. Việc ép xung CPU không còn quan trọng như trước đây, vì vậy trừ khi bạn có lý do để đẩy một CPU cao cấp đến giới hạn, bạn sẽ hoàn toàn hài lòng với một chiếc mainboard bình dân hoặc tầm trung.
Thiết kế VRM của mainboard ASUS ROG Maximus Z690 Hero
Lựa chọn mainboard thông minh để tránh lãng phí tiền
Khi tôi mua mainboard tiếp theo, tôi sẽ tìm kiếm một bộ tính năng cần thiết cụ thể để đảm bảo nó có thể sử dụng được khoảng 5 hoặc 6 năm. Tôi sẽ không lãng phí thời gian hay tiền bạc để bận tâm đến các VRM quá cầu kỳ, âm thanh cao cấp hay Ethernet 10Gb. Tôi không muốn chi quá 200–250 USD cho một chiếc mainboard, vì vậy tôi đã giới hạn các lựa chọn ngay từ đầu. Nếu bạn đang tự build PC gaming vào năm 2025 và chọn một CPU 6 nhân cùng card đồ họa tầm trung, bạn không nên chi quá 200 USD cho mainboard – thậm chí bạn có thể tìm được một chiếc mainboard trắng với mức giá đó.
Hãy là người tiêu dùng thông thái, đừng để những chiến lược marketing hay những tính năng “lấp lánh” không cần thiết làm bạn chi tiêu quá mức. Bạn đã từng lãng phí tiền vào những tính năng nào trên mainboard? Chia sẻ kinh nghiệm của bạn với congnghe360.net trong phần bình luận bên dưới nhé!